Podobnie jak zwierzęta, rośliny i grzyby mają zróżnicowaną budowę anatomiczną. Badanie jej może nas nauczyć w jaki sposób różne części rośliny przystosowane są do rozmaitych zadań, którym służą. Korzenie, na przykład, nie tylko utrzymują roślinę zakotwiczoną w ziemi, ale spełniają też funkcję „rurociągów” dostarczających jej wodę wraz z materiałami odżywczymi. Sztywna łodyga utrzymuje roślinę pionowo ku górze (o ile to możliwe, nad jej sąsiadami), jako że większość roślin kieruje się ku światłu (fototropizm dodatni). Liście działają jak baterie słoneczne, wyłapując tyle energii słonecznej, ile się da. Spory i kwiaty zbudowane są w taki sposób, żeby zapewnić jak najefektywniejsze rozmnażanie. Wewnątrz roślin, jak żyły w ciele ludzkim, znajdują się cieniutkie rurki i naczynia włosowate, w których płynie „krew” – woda i rozpuszczone w niej substancje pokarmowe – rozprowadzane do wszystkich części ciała rośliny. Jeśli dokonamy starannej sekcji rośliny, dokonując obserwacji pod lupą lub mikroskopem, zobaczymy wyspecjalizowane tkanki i zespoły komórek, które są równie skomplikowane i ciekawe jak tkanki zwierzęce.
Stopień złożoności roślin jest bardzo różny. Glony, wśród których znajdziemy zarówno duże wodorosty morskie, jak i drobne glony obrastające mokre kamienie i pnie drzew, są roślinami najprostszymi. Ich ciało nie jest zróżnicowane, ma postać płaskiej plechy, która u wyżej zorganizowanych glonów posiada części przypominające liście, łodygi i korzenie, a nazywane odpowiednio: płatami, trzonkami i ryzoidami. Mchy są roślinami nieco bardziej złożonymi, posiadają „łodygi”, „listki”, puszki zarodnikowe, a także ryzoidy. Paprocie, ze swymi wachlarzowa-tymi liśćmi, łodygami i kłączami, są jeszcze wyżej rozwinięte. To najprostsze rośliny posiadające tkankę naczyniową – specjalne rurki przewodzące wodę i substancje pokarmowe. Rośliny kwiatowe są znacznie bardziej skomplikowane i wyspecjalizowane – nawet tak pospolity mlecz (mniszek lekarski) ma kwiaty o bardzo złożonej budowie.
Kwiat jest jednym z ważnych elementów anatomicznych rośliny. Warto zapoznać się ze sposobami ich preparowania, ponieważ takie szczegóły, jak liczba i rozmieszczenie płatków, działek kielicha i pręcików stanowią podstawę klasyfikowania roślin. Przy preparowaniu większości roślin potrzebować będziemy ostrego skalpela, igły preparacyjnej, cienkiej pincety i ręcznej lupy. Podstawową metodą zbadania wnętrza kwiatu jest rozcięcie go pionowo na dwie części, co pozwala zobaczyć przekrój wewnętrzny. Drugą metodą, polecaną zwłaszcza przy kwiecie bardziej złożonym, jest uważne rozkładanie go na składniki podstawowe, poczynając od części zewnętrznych.