Dwa rodzaje organizmów — pływające i osiadłe
Ujście rzeki jest znakomitym miejscem do badania życia organizmów dryfujących z masami wody lub swobodnie pływających. Aby złowić małe osobniki, używajmy siatki planktonowej, natomiast większe pochwycimy przy użyciu włoka. Jeżeli posiadamy łódź lub możemy ją wypożyczyć, nie zapomnijmy dobrze jej zakotwiczyć. Na Korfu pływałem piękną łodzią o nazwie „The Bootle Bumtrinket”, zbudowaną przez mojego brata. Miała ona jednak tak płaskie dno, że nawet dobrze zakotwiczoną, wiatr obracał na wszystkie strony, czyniąc obserwację zwierząt bardzo trudną. Używając łodzi musimy pamiętać godziny i wysokość pływów, gdyż zajęci obserwacją, możemy łatwo zostać zmyci z pokładu do morza.
Jednym z najbezpieczniejszych sposobów uzyskiwania prób na obszarach zalewanych przez pływy jest pobieranie ich z nabrzeża lub falochronu. Takie budowle można też wykorzystać do mierzenia wysokości kolejnych przypływów, zapoznając się z ich miesięcznym cyklem. W czasie odpływu możemy umocować swoje narzędzia połowowe do linki lub długiego kija. Nie jest to zbyt wygodne, ale przynajmniej jesteśmy bezpieczni i nie musimy obawiać się utonięcia.
Użytecznym narzędziem do pobierania prób wody i planktonu z różnych głębokości jest próbnik Meyera. Najlepiej obserwować plankton w okresie zakwitów wody. Jest to zjawisko gwałtownego wzrostu liczebności fitoplanktonu składającego się z mikroskopijnych organizmów roślinnych. Po nim następuje zazwyczaj namnażanie się zooplanktonu, drobnych zwierząt (najczęściej skorupiaków) odżywiających się fitoplanktonem. Pod mikroskopem zobaczymy, jak różnią się poszczególne próbki pobrane z różnych głębokości i jak różne w nich są proporcje różnych gatunków dziwacznych, mikroskopijnych stworów.
W czasie lata można zobaczyć meduzę lub złowić żebropława, nienasyconego, planktonowego drapieżnika. Wrzućmy go do słoja z wodą, a ujrzymy jego ciało, przypominające owoc agrestu, z ośmioma opalizującymi żebrami i czułkami. Żebropławy są przezroczyste, w wodzie wyglądają jak celofanowa torebka. Dostrzec je można jedynie w dobrym oświetleniu, dzięki odbijaniu światła przez rzędy wici służących jako narząd ruchu. Zwierzęta te są bardzo delikatne, wiele ich ginie podczas sztormów. Trudno je również złowić bez uszkodzeń. W odróżnieniu od meduz, żebropławy nie mają na swoich czułkach komórek parzydełkowych. Zamiast tego produkują lepki śluz, którym unieruchamiają przyklejone ofiary.
W czasie odpływu możemy obserwować różnorodne organizmy przytwierdzone do podwodnych pali lub nabrzeży. Prawie zawsze obecne są tam omułki jadalne i ostrygi. Oprócz nich ujrzymy również wspaniały i złożony zespół roślin oraz zwierząt. Żyją tu gąbki, mszywioły, wieloszczety i skorupiaki. Można spotkać też kraba po raz pierwszy opisanego przez Arystotelesa. To zabawne małe stworzonko kradnie pożywienie ze skrzeli ostryg lub omułków oraz zamieszkuje w ich muszlach. Samica kraba wybiera sobie małża i spędza w jego muszli cale życie, opuszczając go tylko na krótko w sezonie godowym.
Dla wielu gatunków ryb ujście rzeki jest miejscem, przez które jedynie przepływają w swoich wędrówkach w górę rzeki lub z głębi lądu do morza. Łosoś i troć wędrowna składają ikrę w rzekach, natomiast dojrzewają w morzu. Węgorze natychmiast po wylęgnięciu w głębinach morskich wyruszają w stronę lądu, by spędzić większą część dorosłego życia w rzekach. Inne gatunki ryb traktują ujście rzeki jako doskonały teren do rozmnażania. Bogate w plankton, cieple wody zapewniają larwom ryb pożywienie i dają schronienie. Poza gatunkami czasowo odwiedzającymi ujścia rzek, istnieją też ryby żyjące tu przez cały rok. Są to np. flądry, małe cierniki oraz rozmaite babki, odżywiające się drobnymi robakami i skorupiakami. Ryby żyjące w wodach o zmiennym zasoleniu posiadają wyspecjalizowane nerki i skrzela. Organy te przystosowane są do pobierania i wydalania wody i soli w ilościach uzależnionych od warunków zewnętrznych. Adaptacja ta jest podstawą przeżycia w tym ciągle zmieniającym się środowisku.