Jak oszukać suszę
Niektórzy spośród mieszkańców pustyni wykształcili doskonale mechanizmy, pozwalające uniknąć skutków suszy. Na przykład amerykański lelek, nocny gatunek spokrewniony z lelkami europejskimi, w czasie chłodnej i suchej zimy zapada w odrętwienie. „Budzi się” dopiero wiosną, kiedy jest już dość owadów. Inne małe kręgowce pustynne, takie jak np. myszoskoczki, spędzają pory suche w stanie hibernacji (kiedy jest zimno) i estywacji (kiedy jest gorąco). Na piaszczystej pustyni, która otacza miasto Mendoza w Argentynie, złapałem kiedyś puklerznika argentyńskiego, zwanego też myszą pancerną, zwierzątko, które żyje tylko w tym jednym miejscu. Jest to najmniejszy z pancerników, o długości około 15 cm, różowego koloru, z długimi, srebrnymi włosami wyrastającymi spomiędzy łusek i na brzuszku. Stworzenie to żywi się głównie owadami i mieszka w skomplikowanych norach wykopanych w piasku. Kiedy nadchodzi surowa zima (Mendoza leży u podnóża Andów), pancernik zakopuje się bardzo głęboko i zapada w sen zimowy.
Najbardziej jednak zdumiewające sposoby ochrony przed wysuszeniem są stosowane przez pustynne płazy. Zdumiewa już sam fakt występowania na pustyni żab i ropuch, tak ściśle przecież związanych z wodą. Na suchych terenach Ameryki Północnej żyje pewien gatunek grzebiuszki, który spędza 8 lub 9 miesięcy w roku w szczelnie zamkniętej jamie w głębi ziemi. Dzięki temu schronieniu udaje się płazowi zachować wilgoć. Zwierzę opuszcza kryjówkę tylko wówczas, gdy obfite opady zwilżą ziemię.
Australijskie żaby Cyclorana platycephalus wykazują jeszcze inne niezwykłe przystosowanie. Kiedy zaczyna padać, wychodzą one z jam i pędzą prosto do kałuż między kamieniami, gdzie żarłocznie połykają świeżo wyklute owady. Następnie kopulują i składają skrzek, a kijanki rozwijają się w błyskawicznym tempie. Kiedy kałuże zaczynają wysychać, żaby pochłaniają mnóstwo wody i wracają do swych jam. Skóra ich wykształca przypominającą przezroczysty celofan warstwę, która chroni zwierzęta przed wyschnięciem. Żaby zapadają w odrętwienie i trwają w nim, zamknięte w swej wodoszczelnej skórze przez 2 lub 3 lata, aż do następnego deszczu.