Lasy liściaste
Na wielkich obszarach świata panuje klimat umiarkowany, co oznacza, że nie jest bardzo zimny ani gorący, ani bardzo suchy, ani zbyt wilgotny. W tej strefie klimatycznej występują wspaniałe puszcze i lasy liściaste. Ich wygląd nieustannie się zmienia, wiosną drzewa pokrywają liście we wszystkich odcieniach zieleni, jesienią zielenie przechodzą w brązy, czerwienie i żółcie. Później liście opadają, pokrywając ziemię kolorowym dywanem.
Lasy liściaste występują głównie na półkuli północnej, na południe od strefy zawsze zielonych borealnych lasów iglastych, które wymagają suchszego i chłodniejszego klimatu. Na półkuli południowej lasy liściaste, zrzucające liście na zimę, rosną jedynie na niewielkich obszarach Nowej Zelandii i na południowym krańcu Ameryki Południowej. Dominującym składnikiem liściastych lasów Australii są zawsze zielone eukaliptusy. Trzy podstawowe obszary pokryte lasami liściastymi znajdują się w Europie, środkowej Azji i na wschodzie Ameryki Północnej. W przeszłości prawie cały obszar Wysp Brytyjskich pokryty był gęstymi lasami dębowymi lub bukowymi. Wiewiórka, gdyby zechciała, mogła przewędrować przez całą Anglię bez konieczności schodzenia na ziemię, a jej amerykańska kuzynka mogłaby przejść 1500 km w każdą stronę. Niestety, od tamtych czasów upłynęło wiele lat, a ludzie wyrąbali lasy pozyskując drewno i tereny pod uprawy. Do XIX wieku jedynie 5% powierzchni Wysp Brytyjskich było zalesione, natomiast w Stanach Zjednoczonych do zniszczenia lasów przyczyniło się powstawanie wielkich miast i rozwój rolnictwa. Pozostały jedynie smutne resztki, przeważnie na terenach górskich, gdzie utrudniony jest wyrąb i źle prowadzić uprawy. Las liściasty ocalał np. na wzgórzach w Cevennes w pobliżu naszego domu we Francji, a także na pewnych obszarach w Apallachach w Ameryce Północnej, gdzie Lee jako dziecko spędzała letnie wakacje. Istnieje jeszcze wspaniała Puszcza Białowieska, w której żyją ostatnie żubry oraz historyczne lasy New Forest w Anglii, złożone ze starych dębów i buków. Zwykle jeździłem tam konno, zbierając okazy do moich zbiorów. Lasy New Forest są pozostałością pierwotnej puszczy pokrywającej Anglię od czasów, kiedy około 10 000 lat temu ustąpił lodowiec. Obecnie zamieszkują tam jeszcze wilki i dziki.
Las traktowany jako całość jest gigantycznym organizmem, złożonym z bardzo wielu elementów, jak ciało człowieka składa się z licznych komórek. Puszcze są regulatorem klimatu, wydzielają wilgoć i produkują tlen, powodując w ten sposób opady i oczyszczając atmosferę. Ich istnienie to warunek konieczny do utrzymania życia na Ziemi. W lesie powietrze wolniej się nagrzewa i wolniej ochładza, toteż łagodzi to dobowe wahania temperatury i wilgotności. Gęstwina drzew hamuje wiatr, w lesie wichura staje się zaledwie powiewem. Wszystko to sprawia, że mieszkańcy lasu żyją w stosunkowo przyjaznym środowisku.
W leśnych ostępach znajdziemy miejsca zapewniające odpowiednie warunki środowiskowe licznym gatunkom zwierząt i roślin. Padające drzewo tworzy w lesie malutką polankę, co pozwala na głębsze przenikanie promieni słonecznych. W takim miejscu rozwijają się lubiące światło rośliny; przebywają też zwierzęta, pozostając tam aż do czasu, kiedy rozrastające się korony drzew nie pokryją wyrwy w leśnym sklepieniu. Naturalne polany powstają także w wyniku różnic w składzie gleby lub pochylenia terenu, co zmienia poziom wód gruntowych i ilość padającego światła.