Notatnik jest jednym z ważniejszych „narzędzi” przyrodnika. Powinno się mieć co najmniej dwa; jeden podręczny, w twardej oprawie do notatek terenowych (szkice, opis kolorów itp.) i większy, w którym opisujemy dokładnie nasze obserwacje, opierając się przy tym na danych z notatnika podręcznego. Notatki terenowe, sporządzane na bieżąco, są bezcenne, ponieważ pamięć często piata nam figle. Pod koniec pełnego wrażeń dnia, jeśli nie robiło się notatek bieżących, można zapomnieć, czy widziany ptak miał barwę purpurową, zieloną czy niebieską, albo czy pysk ryby był skierowany ku górze czy ku dołowi. Notatnik domowy stanowi ostateczne źródło naszych danych, dlatego należy go chronić, chowając starannie, najlepiej zawsze w tym samym miejscu. Najwygodniej używać dużego notatnika z wyjmowanymi kartkami, gdyż można wtedy dokładać w stosownym miejscu rysunki opisanych zwierząt. Używanie notatników z wyjmowanymi kartkami daje wiele korzyści, zawsze istnieje możliwość uaktualnienia lub rozszerzenia swoich obserwacji, poprzez dodanie nowych kartek do istniejących już opisów. Można np. umieszczać wśród notatek kartki ze zrobionymi przez siebie zdjęciami opisywanych roślin i zwierząt; ilustrować zasady zachowania się zwierząt, wyniki sekcji, a także różnych doświadczeń, które będziemy wykonywać. Robiąc notatki terenowe warto zapisywać dane według stałego klucza – data, miejsce, pora dnia, pogoda, otoczenie, dokładny opis obiektu, obserwacja zachowania, co działo się podczas obserwowania.
Stosowanie kartoteki
Oprócz szczegółowych zapisków w notatniku, warto mieć kartotekę. Przeznaczając jedną kartę dla jednego okazu, piszemy jego nazwę, gdzie i kiedy został znaleziony oraz wszystkie inne istotne informacje. Każdemu okazowi nadajemy numer, ten sam w notatniku i kartotece. Łatwiej przeszukiwać kartotekę niż notatniki. Należy pamiętać, że osobnik nie opisany nie może być dla nas użyteczny.