Organizmy żyjące na dnie stawu (bentos)
Pomiędzy kamieniami, w mule i pośród rozkładającej się roślinności żyją liczne płazińce i pijawki; jest to równocześnie specyficzny teren zamieszkany przez niedojrzałe formy rozmaitych owadów. Jeśli siądziemy nad brzegiem stawu lub jeziora i poczekamy aż nasze oczy przystosują się do patrzenia przez wodę, zobaczymy bogactwo organizmów żywych, które poruszają się w pobliżu dna. Larwy chruścików pełzają w swoich domkach, zbudowanych i ozdobionych (dla zamaskowania i wzmocnienia) kamykami, patyczkami, kawałkami liści lub ziarnkami piasku. Przy dnie możemy spotkać również nimfy (formy larwalne) ważek — najbardziej chyba drapieżne wśród owadów zamieszkujących płytkie wody. Znajomy biolog powiedział mi kiedyś, że gdyby larwy ważek miały rozmiary dużego psa, byłyby najdzikszymi i najgroźniejszymi zwierzętami na Ziemi. Gdy poobserwujemy taką larwę, czekającą cierpliwie przy dnie, zrozumiemy, co miał na myśli. Gdy w pobliżu przepływać będzie larwa jętki, kijanka czy nawet nieduża ryba, larwa ważki nagłym ruchem wyprostuje narząd zwany maską, aby pochwycić nim ofiarę. Maska jest przekształconą wargą dolną, która — jako członowana i posiadająca swoiste „zawiasy” (wyglądem przypomina ramię koparki) — może być wyrzucana daleko do przodu, łapiąc i przytrzymując ofiarę. Jest to doprawdy budzący grozę widok, gdy wielkie, podobne do szczęk wyrostki na końcu maski zaciskają się jak palce wokół ciała ofiary, która zostaje przyciągnięta przez nimfę, a następnie doszczętnie wyssana.
Do łowienia organizmów przydennych można użyć podbieraka, jednak stosując czerpak lub dragę zebrać możemy wraz z mułem mikroskopijne żyjątka, które zamieszkują jego powierzchnię. W tym maleńkim świecie napotkać możemy takie organizmy jak Amoeba czy Arcella (korzenionóżki). Wyglądają one jak malutkie, poruszające się meloniki. Często wyławiamy takie organizmy żyjące w mule, jak małże, larwy przeróżnych muchówek i komarów, a także skąposzczety. Swoją zdobycz umieszczamy w płaskim białym pojemniku zawierającym odrobinę wody, a po krótkim czasie możemy zacząć obserwacje zachowań organizmów żyjących na pograniczu mułu i wody.
Warstwa mułu stanowi zimą schronienie dla wielu zwierząt i roślin. Znaleźć tu można wówczas liczne larwy i poczwarki owadów, uśpione ślimaki, pływaki i krętki, a także „zimowe pączki” roślin wodnych. Pobieranie próbek z dna bywa zimą równie owocne, jak wiosną czy latem.