Wyżyny Kredowe południowej Anglii

Wyżyny Kredowe południowej Anglii Działalność człowieka zwykle niszczy dziką przyrodę, zdarzają się jednak przypadki, kiedy ludzka ingerencja wzbogaca naturalne środowisko. Za przykłady mogą służyć zarośla śródpolne i śródłąkowe, a także trawiaste zbiorowiska południowej Anglii — Wyżyny Kredowe. Nie można ich, rzecz jasna, porównywać z sawanną, stepem czy pampą, ale są na swój sposób równie fascynujące. … Czytaj dalej „Wyżyny Kredowe południowej Anglii”

Wyżyny Kredowe południowej Anglii

Działalność człowieka zwykle niszczy dziką przyrodę, zdarzają się jednak przypadki, kiedy ludzka ingerencja wzbogaca naturalne środowisko. Za przykłady mogą służyć zarośla śródpolne i śródłąkowe, a także trawiaste zbiorowiska południowej Anglii — Wyżyny Kredowe. Nie można ich, rzecz jasna, porównywać z sawanną, stepem czy pampą, ale są na swój sposób równie fascynujące. Powstały w wyniku wycięcia lasów bukowych w epoce kamienia łupanego, a następnie zasiedlenia wyrębów przez króliki i owce. Zwierzęta te nie czyniły szkód, ponieważ owce nie były zbyt liczne, a populacje królików skutecznie kontrolowały lisy. Króliki i owce zapobiegły wtórnej sukcesji lasu, tak więc, na przepuszczalnej glebie o kredowym podłożu, w ciepłych promieniach słońca, powstały zbiorowiska roślin i owadów rzadko spotykane w innych rejonach Wysp Brytyjskich. Na ubogich i suchych glebach Kredowych Wyżyn dobrze czują się np. storczyki wyposażone w bulwy pędowe i rozbudowany system korzeniowy. Spośród sześciu działek okwiatu storczyków, osadzonych w dwóch okółkach, jedna nosząca nazwę warżki (labellum) jest niezwykle barwna i oryginalnie uformowana. Od jej kształtu pochodzą nazwy kwiatów: Orchis simia C,storczyk-małpa”), Aceras antropophorum („storczyk-człowiek”), Ophrys arachnites („storczyk-pająk”) oraz dorastające wzrostu człowieka Himan-toglossum hircinum („storczyk-jaszczurka”). Warżka Ophrys apifera („stor-czyk-pszczoła”) ma kształt pszczelej królowej i tak doskonale imituje pierwowzór, że nieraz zwiedziony tym podobieństwem truteń próbuje kopulować z kwiatem. Z punktu widzenia pszczół to bezowocna strata czasu, natomiast korzysta z tego storczyk. Do głowy trutnia przyczepia się bowiem pyłek, który jest potem przez owada przeniesiony na inny kwiat tego samego gatunku i roślina zostaje zapylona.

Wiele spośród roślin Wyżyn Kredowych rośnie w skupiskach, aby ograniczyć wysychanie łub uniknąć zjedzenia przez zwierzęta. Na przykład oset rozpościera swe liście w postaci rozetki płasko na ziemi, a posłonek i macierzanka płożą się po powierzchni gruntu. Zbiorowiska trawiaste, takie jak na Kredowych Wyżynach w południowej Anglii, czy łąki, są doskonałym miejscem do obserwacji życia roślin. Aby miejsce obserwacji zostało wybrane losowo, używamy kwadratowej ramy, którą rzucamy za siebie. Tam, gdzie spadnie, będzie nasza powierzchnia badawcza. Wyznaczywszy kilka lub kilkanaście takich powierzchni na danym terenie, uzyskamy reprezentatywny obraz jego flory. Obserwując rośliny w pewnych odstępach czasu, dowiemy się, jak szata roślinna zmienia się w sezonie lub wraz ze zmianami sposobu użytkowania terenu: jeśli np. rozpocznie się tam wypas owiec.

Na Wyżynach Kredowych żyje wiele rzadkich gatunków motyli, a występowanie niektórych z nich, jak np. modraszek korydon, jest ograniczone do tego jednego środowiska. Do niedawna można tu było spotkać modraszka ariona, lecz obecnie gatunek ten prawdopodobnie nie występuje już w ogóle na Wyspach Brytyjskich. Gąsienica jego odżywia się najpierw macierzanką, a potem, jesienią, spotyka mrówkę, która niesie ją do swojego gniazda. Tam troszczy się o gąsienicę, która wydziela słodką ciecz bardzo łubianą przez mrówki. Gąsienica żyje sobie wygodnie, bezpiecznie i spokojnie, tucząc się larwami swych gospodarzy. Spędziwszy w ten sposób zimę, na wiosnę przechodzi w stadium poczwarki, a następnie dorosłego motyla.

Spośród innych motyli na Wyżynach Kredowych można spotkać piękne szachownice galatee (polowce szachownice) i wzorzyste, delikatne, ciemnozielone Speyeria sp. Żyje tam też mnóstwo ślimaków, ponieważ wapienne podłoże zapewnia im dość surowca do budowy muszli. Lekka gleba jest siedliskiem licznych skąposzczetów i kretów, które nieustannie ryją w niej tunele. Kredowe Wyżyny usiane są zagajnikami bukowo-cisowymi, można tu więc spotkać także wiele zwierząt zaroślowych. Zbiorowiska te jednak, jak wszystkie biomy trawiaste na Ziemi, są narażone na ingerencję człowieka, który za wszelką cenę stara się przekształcić każdy fragment planety w użytki rolne.